Contact
Menu
Vakkennis

Smart mobility kan veel leren van energietransitie

De wereld van verkeer en vervoer staat dankzij smart mobility aan de vooravond van een transitie die z’n weerga niet kent. Dat bleek wel op de Intertraffic. Hoe zit het eigenlijk met de communicatie?

Dit jaar vond de Intertraffic weer plaats in Amsterdam. Verschillende opdrachtgevers en warme relaties van Leene Communicatie waren daar present. Ik was er ook, en raakte er geïnspireerd als ‘vervoerconsument’ én als communicatieprofessional.

Klapperende oren

Glashelder is dat Nederland een aantal grote veranderingen te wachten staat. Zelfrijdende auto’s, slimme communicatie tussen voertuig en omgeving, de inzet van big data om het verkeer te voorspellen, technologie die verkeer schoner maakt en misschien zelfs vliegende auto’s. Als relatieve leek stond ik met m’n oren te klapperen. Wat betekent het voor verkeer en vervoer als het aantal inwoners in de Randstad met 20% toeneemt? Hoe zit het met de privacy als ieder voertuig – niet alleen zelfrijdende auto’s, maar ook fietsen en e-bikes – voortdurend verbonden is met het internet en informatie uitwisselt met de omgeving? Wat zijn de gevolgen als zelflerende systemen op basis van superslimme algoritmes bepalen of de spitsstroken een ochtendje dicht blijven. Wauw! Wat een innovatie!

Weinig aandacht

Een vraag die ik me natuurlijk ook stel is: welke rol speelt communicatie? Want rondlopend over deze beurs, bedacht ik me hoe weinig je hier als ‘gewone burger’ eigenlijk over leest en hoort. Behalve als er iets misgaat natuurlijk: ongelukken met zelfrijdende auto’s, ontploffende accu’s van elektrische auto’s en intelligente verkeerslichten die ‘op hol slaan’.

Maar verder kom je de toekomst van verkeer en vervoer buiten de Intertraffic eigenlijk alleen tegen als je er actief naar zoekt. Dan kom je op blogs en vakmedia voor de inner circle. Bij VPRO’s Tegenlicht of de wetenschapsbijlagen van de krant: die hebben af en toe nog wel aandacht voor hoe smart mobility de wereld verandert. Maar die bereiken maar een beperkte doelgroep. Moeten niet veel meer mensen weten over de veranderingen die eraan komen?

Kansen

Ik zie veel overeenkomsten tussen een thema als smart mobility en de energietransitie. Dat is ook een transformatie die gebaseerd is op innovatie, waar iedereen mee te maken heeft, en die zich voltrekt in een tijdsbestek van decennia, via een hele serie kleinere stapjes. Maar waar je als gemiddelde consument moeite moet doen om iets te weten te komen over smart mobility, staan de media wél bol van verhalen over de energietransitie. En kijk eens wat die aandacht allemaal teweeg brengt. Voor de energietransitie gaan overal deuren open. Ik denk zelfs dat de energietransitie sneller verloopt dankzij al die aandacht. In 2006 produceerde het eerste Nederlandse windpark op zee voor het eerst energie – flink gesubsidieerd nog toentertijd. In 2022 gebeurt dat zonder subsidie. Ongekend. Wat een snelheid. Ook op het gebied van smart mobility kan zo’n versnelling plaatsvinden.

50 miljard euro

De Europese autoindustrie investeert jaarlijks zo’n 50 miljard euro in innovatie – een groot deel ervan gaat rechtstreeks naar vernieuwingen die Nederland veiliger, aangenamer en schoner maken. Maar niemand die zich dat realiseert. De kleine innovatieve stapjes die met elkaar een revolutie teweeg brengen, zijn nauwelijks bekend bij het brede publiek. De vraag is natuurlijk hoe dat komt. Wie de Intertraffic bezoekt met een communicatiebril op, krijgt wel een indruk. Met de communicatie over de energietransitie in m’n achterhoofd zie ik voor smart mobility een aantal verbeterpunten:

1.    Alle wat je aandacht geeft groeit

Net als in de energiesector hebben mensen in verkeer en vervoer een enorme passie. Alle aandacht gaat naar de inhoud van het werk, en minder naar communicatie over het werk. De basis is daarom: agendeer het, reserveer er tijd en budget voor, maak communicatie belangrijker. Alles wat je aandacht geeft, groeit.

2.    Maak het maatschappelijk relevant

Al Gore zette met zijn film An Unconvenient Truth in 2006 in één keer glashelder neer waarom de energietransitie noodzakelijk was. Wat is The Why van smart mobility? Wat heeft het Nederland te bieden? Wat merken mensen er op straat van? Het zijn dit soort basale vragen die iedereen in de sector direct zou moeten kunnen beantwoorden en die cruciaal zijn in de communicatie. Dat klinkt echter makkelijker gezegd dan gedaan. Want zelfs over de betekenis van smart mobility lopen de meningen nog uiteen. Maak er werk van om dergelijke vragen te beantwoorden – en nee, dat hoeft echt geen wetenschappelijk verantwoorde definitie te zijn.

3.    Zet in op begrijpelijkheid en gebruik storytelling

Als ik de presentaties bezoek op de Intertraffic zie ik vooral veel schema’s, onbegrijpelijke stroomdiagrammen en volgepropte Powerpoint-slides. Door de hoge concentratie van gelijkgestemden, ontstaat een eigen taal – die alleen door sector zelf wordt begrepen (de vele afkortingen zijn illustratief). De communicatie is hierdoor sterk functioneel, technisch en procesmatig van aard. Abracadabra voor een leek. Ook in de energiewereld had men de neiging om voortdurend te spreken in megatonnen CO2, Mwh’s en WP’s. Inmiddels is dat vervangen door bijvoorbeeld vergelijkingen te maken, zoals het aantal vermeden autokilometers. Maak het dus begrijpelijk, maar ook visueler – het maakt ook de presentaties aantrekkelijker. Hetzelfde geldt voor de inzet van storytelling; een verhaal is veel beter te onthouden en door te vertellen. In de energiesector zijn er verschillende initiatieven genomen om storytelling te stimuleren in relatie tot duurzaamheid of innovatie. Denk bijvoorbeeld aan de Warme Truiendag van Greenchoice, het NK Tegenwindfietsen van Eneco of het Nuon Solar Team. En zeg nu zelf: zo’n high tech zonne-auto past toch ook perfect bij smart mobility?

4.    Haal de buitenwereld naar binnen

Ik herinner me mijn eerste communicatieopdracht over energiebesparing in de utiliteitsbouw nog goed. Uit een onderzoek bleek dat een beter afgestelde CV-ketel forse energiebesparing opleverde. Voor de opdrachtgever was deze informatie ‘oud nieuws’. Het was voor hem overbekende informatie. Maar voor de buitenwereld was dat relatief onbekend. Het onderzoek werd voorpaginanieuws. Ook de wereld van verkeer en vervoer is een ons-kent-ons-wereld. Dan zie je soms niet meer hoe bijzonder het is waar je mee bezig bent. Praat er daarom meer over met het thuisfront of andere mensen die er niets van weten. Haal de buitenwereld naar binnen en ga zelf vaker de boer op.

5.    Pro-actief

Veel bedrijven beschikken over superinteressante kennis en ervaring. Het kan gaan om visies en vergezichten over smart mobility, maar ook heel concreet over succesvol afgeronde projecten of data. Mijn ervaring is dat bijvoorbeeld journalisten daar echt op zitten te wachten – mits het in hapklare brokken opgediend wordt en actualiteitswaarde heeft. Maar die informatie komt er niet vanzelf: die zul je pro-actief onder de aandacht moeten brengen.

Ten slotte nog een ander puntje – in de slipstream van deze blog. Ik zag op Twitter een foto voorbijkomen van een netwerk-event op de Intertraffic. Er stonden ruim twintig heren op, en één vrouw. De wereld van verkeer en vervoer is blijkbaar een mannenwereld. Op zichzelf is dat begrijpelijk – bezoek eens een gemiddelde TU, HTS of MTS. Maar heel wenselijk is dat volgens mij om allerlei goede redenen niet. Ik denk dat de sector er goed aan doet om méér vrouwen voor dit mooie vakgebied te interesseren. Dat is natuurlijk niet alleen een kwestie van goede marketing en communicatie. Maar het zal zeker helpen!

Steffart Buijs

Lees wat we verder te vertellen hebben