Iedere maand maken we kennis met een inspirerende, bijzondere expert. Vandaag nemen we je graag mee in het verhaal van Jolanda van Zwieten op het gebied van woordvoering. Jolanda vertelt ons alles over haar baan bij het CNV, wat haar inspireert en welke tips zij heeft. Lees snel verder.
Kun je iets vertellen over jouw achtergrond?
“Ik ben mijn loopbaan begonnen bij een communicatiebureau. Hier heb ik voor veel verschillende opdrachtgevers gewerkt. Dit waren vooral maatschappelijke organisaties. Ik kwam hier met veel onderwerpen in aanraking, zoals de arbeidsmarkt, duurzaamheid en ruimtelijke ordening. Vervolgens heb ik 6 jaar bij Natuur en Milieu gewerkt. Hier heb ik veel ervaring opgedaan op het gebied van woordvoering. Inmiddels werk ik 3,5 jaar als woordvoerder voor het CNV. Ik doe de woordvoering voor het bestuur en dan met name voor de voorzitter.”
Kun je meer vertellen over jouw expertise als woordvoerder bij het CNV?
“Het CNV is een vakbond. We houden ons bezig met alle thema’s rondom werk in Nederland: pensioenen, arbeidsongeschiktheid, verlofregelingen, ontslag en ga zo maar door. De impact van wat wij doen, is enorm. Neem bijvoorbeeld de coronacrisis. Wij hebben – in samenwerking met andere sociale partners – ervoor gezorgd dat mensen toen hun loon doorbetaald kregen, waardoor er veel werkloosheid en faillissementen zijn voorkomen. Mijn taak als woordvoerder is om zoveel mogelijk proactief onderwerpen te agenderen op thema’s die werkend Nederland bezighouden. Ik ben continue bezig met: hoe kunnen we als CNV inspelen op maatschappelijke thema’s?
Samen met een collega heb ik twee jaar geleden een ledenpanel opgezet waarmee we veel onderzoek doen. Soms naar nieuwe thema’s, maar ook naar bestaande thema’s met een nieuwe invalshoek. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld vakantiegeld, veel mensen bleken dat in de coronacrisis niet te krijgen. Maar ook op thema’s zoals zwaar werk, veiligheid, werkdruk en rouwverlof treden we regelmatig naar buiten. Dit helpt ook om aan de Haagse tafels druk te blijven uitoefenen. Daarnaast vind ik het altijd fijn om met analyses of berekeningen een thema te agenderen. Een voorbeeld daarvan is inkrimping veestapel. Steeds meer politieke partijen pleitten hiervoor. Maar ik vroeg me af wat dit betekent voor werkenden in die sector; raken zij hun baan kwijt? Mijn collega, een macro-econoom, maakte vervolgens een berekening dat dit 30.000 banen kan kosten. Met dit gegeven zijn we naar buiten getreden, er is een brief gestuurd aan de minister, waarna een uitnodiging van het ministerie kwam om hierover door te praten. Er moet namelijk ook een plan komen voor degenen die hun baan kwijtraken als gevolg van de inkrimping. We praten dus mee over politieke besluiten en ik leg het contact met de media.”
Wat is de maatschappelijke impact waarmee je je bezighoudt?
“Wij hebben meegewerkt aan het pensioenakkoord. We gaan over naar een nieuw pensioenstelsel. Als toekomstvisie pleiten we voor een 30-urige werkweek. We willen dat zowel mannen als vrouwen 30 uur gaan werken. Hiermee krijgen mensen meer tijd voor zorg, mantelzorg en kinderen. We pleiten voor een werkweek waarbij je meer ruimte over hebt voor andere dingen. Zodat mensen een betere balans vinden tussen al deze genoemde zaken. Veel dingen waar wij ons hard voor maken, belanden op de politieke agenda. Een concreet resultaat dat we in politiek Den Haag voor elkaar kregen, is bijvoorbeeld het ouderschapsverlof, dat mooi aansluit op onze werk-privébalans agenda. Sinds dit jaar krijgen ouders 9 weken 70% doorbetaald.
Welke uitdagingen liggen er op het gebied van communicatie als we het hebben over woordvoering?
“Communicatie neemt steeds meer een strategische positie in. Je moet laten zien wat je bent en wat je doet. We moeten sterk aanvoelen wat het sentiment is en hoe je daarop inspeelt binnen onze maatschappij. Dit zie ik als een belangrijke rol van communicatie. Woordvoering gaat niet meer alleen over beleid uitdragen, maar je moet ook zelf aan de wieg staan van nieuwe onderwerpen en hier vooraf over meedenken. Pas dan kun je richting geven en de boodschap bepalen, zodat je uiteindelijk impact creëert.
Welke ontwikkelingen zie je op het gebied van communicatie?
“We leven in een informatietijdperk. Nieuws gaat steeds sneller. Er wordt van organisaties gevraagd om scherpe standpunten te hebben. Je kunt niet afwachten, maar je moet zelf in actie komen. En daarnaast moet je nadenken over welke impact je wil creëren, om vervolgens die positie in te nemen. Een goede communicatieadviseur of woordvoerder is inhoudelijk sterk. Je moet de kern van je thema’s goed kennen en tegelijkertijd boven de materie kunnen hangen.
Waar denk je dat we op dat vlak over 10 jaar staan?
“Over 10 jaar wordt die rol van communicatie steeds groter. Vroeger was communicatie meer volgend en nu meer leidend. Je komt zelf met initiatieven, zeker gedurende het informatietijdperk móet je die positie innemen. Ik verwacht dat communicatie een steeds meer beslissende rol gaat innemen, ook in organisatiebesluiten.”
En wat vraagt dit van communicatieprofessionals?
“Dat je inhoudelijk sterk bent. Je moet goed weten waar een organisatie mee bezig is. En je moet heel erg werken vanuit je eigen kracht. Sommigen proberen het beleid of de taal van de organisatie over te nemen, maar ik denk dat je vooral bij jezelf moet blijven. Blijf vragen stellen. Communicatie is een prachtig vak, je hebt altijd een reden om overal iets van te vinden en daar moeten professionals gebruik van blijven maken. Neem mensen mee, overtuig ze, ga relaties aan binnen jouw organisatie, laat resultaten zien en maak die zo goed mogelijk zichtbaar. Wees hierin niet bescheiden. Zorg dat je de regie hebt als communicatieadviseur of woordvoerder, want dan heb je ook meer invloed op de resultaten. En last but not least: zoek de media op! Wees niet bang voor tegenspraak, kritische reacties lokken juist discussies uit. En dat draagt automatisch weer bij aan het draagvlak dat mensen voor jouw werk hebben.”
Vond je dit artikel interessant en wil je er eigenlijk nog verder over sparren? Kom gerust langs voor een kop koffie.
